Emir Şekercioğlu

“Clouds” albümüyle hem daha büyük ölçekte bir dinleyici kitlesine ulaşmış hem de müzik tarzı olarak önceki albümlerine kıyasla daha rayına oturmuş bir çalışmaya imza atmıştı Tiamat. Grubun bu albümde Black Sabbath, Mercyful Fate ve Candlemass gibi grupların stillerinden devşirerek meydana getirdiği füzyon, kulağı oldukça tatmin eden bir icra ortaya koysa da iki sene sonra yayınlanan “Wildhoney” albümünde yer alan köklü diyebileceğimiz değişimler Johan Edlund’un; genelin aksine ya yeterince tatmin olmadığını ya da sanatsal olarak bambaşka fikirler taşıdığını düşündürtecek cinstendi.

“Wildhoney” adeta bir değişim rüzgarıydı; önceki albümlerde yer alan elemanlardan geriye solist haricinde yalnızca bas gitarist Johnny Hagel kalmıştı ve albüm kadrosunda emeği geçen müzisyenlerin bu iki isim dışındaki büyük bir kısmı session müzisyenleri olarak çalışmaya dahil olmuştu. Bestelerin sözsel içeriği o zamana değin barındırdığı mitolojik/okült temaya bir yenilik katmış ve anlatımı öncesinde hiç olmadığı kadar sembolikleştirmişti. Dinleyicilerin/okuyucuların yapacağı yorum farklılıklarıyla muhtevasını derinleştiren bu sembolik anlatımın mevcut çalışmada kaynağını bulduğu temellerden biri ise halüsinojen uyuşturuculardı. Değişim noktasının en baskın formu olan müziğin kendisine geldiğimizde Tiamat’ın, kariyerinde bugüne dek ortaya koyduğu en değerli, marjinal ve başarılı birkaç işinden biriyle karşı karşıyaydık.

Müziğinin aşina olduğumuz bileşenlerinden farklı olarak, “Wildhoney”de bir psychedelic rock gerçeğiyle yüzleşiyoruz. Albümle ilgili yerli ve yabancı mecralarda yazılıp çizilmiş anekdotlara baktığınızda Johan Edlund’un söz konusu türün dâhil olmasıyla alakalı olarak bizzat belirttiğinin söylendiği bir grup öne çıkıyor; Pink Floyd. Şimdi burada incelemeyi Pink Floyd’a yoğunlaşmış bir yazıya çevirmek istemiyorum ancak söylemezsem de içimin rahat etmeyeceği bir durum var. Bizi kendine hayran bırakmış ve zamanında muazzam hadiselere imza attığı için belki de, şimdilerde benimsedikleri farklı anlayışlardan ötürü birçok hayranının kalbini kıran, hatta sayısız mecrada tartışmalara neden olan gruplar mevcut. Bu şekilde söyleyince aklıma gelen gruplardan ilk ikisi (gücenme olmasın) Metallica ve Opeth. Ancak ne kadar sövsek de hâlihazırda böyle bir statüye erişebilmek bile büyük bir meseleyken sakince düşünüp yavaş yavaş saymaya başladığımızda, aslında bu kulvara giren grup sayısının epey fazla olduğunu da görebiliyoruz. Hadisenin buradan evrildiği yer ise çok daha ciddi, çünkü bazı gruplar da var ki bu statüyü de aşıp, dünyadaki istisnai birkaç gruptan biri olmayı başarmış, uzun kariyerinde ne yaparsa yapsın, hangi tarza kayarsa kaysın her zaman gönülleri fethetmiş, elemanlarının kendi aralarındaki kavgaları ve ayrılıkları hayranlarını ne kadar üzdüyse barışmaları da o kadar sevindirmiş, zaman içinde yok olma tehlikesini akıllardan silinmeyen bir kitabe hâline gelerek bertaraf edip, tarzları ve anlayışları birbiriyle alakalı-alakasız sayısız müzisyeni etkisi altına almış. İşte Pink Floyd, elbette seveni olduğu kadar sevmeyeni de vardır ancak işin bu kısmında tartışmaya yer vermeyecek ölçüde, böyle bir statünün dahi başını çeken gruplardan birisi. Chris Barnes gibi bir adamın müzik kariyerine bir Pink Floyd parçası coverlayarak başlamasını ya da Tiamat gibi aynı şekilde özüyle, sözüyle bambaşka olan bir grubun günün birinde “Wildhoney” gibi bir albüm yapabilmesini sağlayan dürtülerin kaynağını başka türlü açıklamak çok zor.

Bu kısa aranın ardından tekrar odağı albüme çevirdiğimizde “Wildhoney”nin, içerdiği doom metal’i psychedelic ögelerle harmanlamakla kalmayıp bu birleşimi, iki farklı tarzın şarkıdan şarkıya ağırlığını koyarak şok etkisi yaratmayacağı bir biçimde sunduğunu görüyoruz. Yakalanan bu başarıda birincil sebep kanaatimce albüme tümden ağırlığını koyan Johan Edlund’un aldığı kararlar olmuş. Grupta son sözü söyleyebilecek yetkinliğinin olması uygulanacak tarzın, yazılacak sözlerin ve yapılacak aranjmanların ne doğrultuda şekilleneceğini belirlemiş denilebilir. Buna bağlı olarak, hem albümün prodüktörlüğünü yapmış hem de klavye bölümlerini çalmış olup bu albümden kısa bir süre sonra da efsanevi süper grup projesi Voodoocult’da yer alacak olan Waldemar Sorychta’nın nitelikli dokunuşlarına yer verilmesi, yine bu albümle birlikte gruba dâhil olup grubun uzun soluklu tek davulcusu ünvanını kazanacak Lars Sköld, “Gaia” parçasındaki solosu başta olmak üzere lead gitar pozisyonunda melodik ve hislere hitap eden kompozisyonlarıyla parçaların taşıdığı etkiyi arttıran Magnus Sahlgren gibi isimlerin katkıları neticesinde çalışmanın yakaladığı başarının perde arkasını seyrediyoruz. Çünkü “Wildhoney”, yalnızca Tiamat’ın müzikal anlamda en önemli eserlerinden biri hâline gelmiyor, yayın etiketini taşıdığı Century Media Records’ın da en çok sattığı albümlerden biri olma statüsüne erişiyor.

Albümün arka planı ve dayandığı mantalite üzerine konuştuktan sonra sanırım bestelere geçmek yerinde olur. İlk kez “Sumerian Cry” albümünde, kendine sadece kısacık bir intro olarak yer bulup “The Astral Sleep”de sayısı ikiye çıkan ve “Clouds”da hiç olmayan enstrümantal besteler mevcut albümde sayısını dörde çıkararak gözle görülebilir bir farklılık yaratıyor. Üstelik, sadece intro-outro şeklinde bulunmakla kalmayıp “Planets” gibi bir bestenin de gösterdiği gibi sadece bir efekt olmaktan ziyade bütün bir beste formuna da erişebiliyor. Üstelik enstrümantal parçaların, albümün genelinde taşıdığı etki ve süreç içerisinde diğer parçalar arasında kurduğu bağlayıcılık “Wildhoney”de daha güçlü. Söz gelimi albüme adını veren açılış parçasından “Whatever That Hurts”e, “Kaleidoscope”dan “Do You Dream of Me ?”ye yapılan geçiş ziyadesiyle vurucu iken bu geçişlerin albümün bütününe yayılacak şekilde ayarlanmış oluşu, parçalar aracılığıyla yansıtılan spiritüel, astral ve halüsinojenik kafaların da aynı şekilde albümün geneline yayılmasını sağlıyor.

Tiamat’ın eski dönemindeki çalışmaları içerisinde en iyi vokallerin “Wildhoney”de bulunduğunu söyleyebilirim şahsi görüş olarak. Zaten kullanılagelen agresif vokallere ek olarak sufle veren bir sakinlikte gerçekleştirilen replikvari söyleyiş tarzları ve de doğrudan kullanılan clean vokaller, solistin enstrümantasyonda mevcut olan çok sesliliğe ve çeşitliliğe gayet güzel ayak uyduran, hatta yer yer bir bestedeki modu doğrudan etkileyen nitelikte icralar göstermesini sağlıyor. Edlund’un kafasını ne attırdı ya da iç sesini bambaşka bir düzlemde yüzeye çıkaran etken/ler ne oldu bilmiyorum ama “Visionaire” gibi bir parça hem harsh vokaliyle, hem de nakaratında yer alan vokalle zaman zaman bu dünyanın sınırlarını aşan çağrışımlar aşılıyor. “Huzura ermiş tekinsiz davet” şeklinde bir tabir ürettim bu parça için, siz düşünün gerisini.

Albümün genelinde olağan çizginin bir tık ilerisine geçip psychedelic rock; hatta progresif rock ögelerine baskın bir stille yer veren beste, 08:05’lik süresiyle de çalışmanın en uzun parçası olma özelliğini gösteren “A Pocket Size Sun”. Bahsi geçen Pink Floyd ilhamı üzerinden düşünüldüğünde bilhassa “Ummagumma”dan “Meddle”a kadar olan dönemin derin izlerini taşıyan bir bestecilik söz konusu. Keza vokalistin, bu şarkıda ses rengi ve söyleyiş biçimi olarak Roger Waters’a öykündüğü de görülüyor. Sözlerine bakıldığında ise, psychedelic temanın neredeyse olmazsa olmazlarından LSD üzerine şekillenen bir kurgu ve anlatım dikkat çekiyor. Parça içerisinde anlatıcının güçlenen duyulardan bahsetmesi, kullanılan “heaven”, “dream” gibi tabirler, hatta kurguyla beraber düşünüldüğünde bizzat parçanın ismi bu kanıyı destekler nitelikte.

Taşıdığı depresif havayı klibine de gayet güzel geçirmiş olup karizmatik ana rifiyle akıllara kazınan “Whatever That Hurts”, onun hemen akabinde gelip korosuyla, solosuyla, klavye ve ses efektleriyle ayrı ayrı tatlar sunan “The Ar” ve grubun çoğu konser setlist’inde yer alıp albümü sevenlerin bir noktada anmadan geçemediği “Gaia” ilk elden “Wildhoney” dendiğinde akla gelen, önerilen parçalar. Fakat her şarkıda, parmağınızı daldırdığınız o balın başka başka tatlar sunduğuna şüphe yok. İlerleyen albümlerinde Tiamat bindiği gemiyi değiştirmese de farklı farklı diyarlara yelken açtığı için, grubun diskografisinde klasik olmasıyla beraber enteresan bir durak noktası olma özelliğini de gösteriyor albüm. Kulvarında gerçekten özel bir çalışma olan “Wildhoney”, aldığı bütün övgüleri sonuna kadar hak ediyor bu yüzden.