Eveeeet, sıra geldi metal dünyasının en dayaklık insanlarından birinden bahsetmeye. “Nerdesin oğlum sen!” diye bağırıp ensesine tokat atmak istediğimiz Ashmedi ya da gerçek adıyla Murat-George Cenan, biri Suriye’de biri Türkiye’de doğan Süryani ve Ermeni bir anne babanın oğlu olarak Mezopotamya mitolojisini Orta Doğu motifli black/death metal özelinde bizlere sunan en önemli müzisyenlerin başında geliyor.

Bu tür müzik yapan bir dolu grup var. Phrygian dominant scale egemenliğinde ilerleyen ve “Orta Doğu ezgili” olarak nitelendirdiğimiz bu yaklaşım, NILE’ından BEHEMOTH’una, LAMB OF GOD’ından OPETH’ine, METALLICA’sına kadar farklı türlerdeki sayısız grubun önemli silahları arasında.

Bunu metal bağlamında en çok kullanan gruplar ise ya adını andığım NILE ve BEHEMOTH gibi Mezopotamya, Antik Mısır, Sümer karanlığı, Kenan Ülkesi ve o tarafların geçmişini, mitolojisini kurcalayan Batılı gruplar, kurucuları o taraflarda doğan ve sonra Batıya göçen AETERNAM gibi oluşumlar ya da bizzat o coğrafyadan çıkan MELECHESH, ARALLU, ALNAMROOD, ORPHANED LAND, MYRATH veya ülkemizden PENTAGRAM gibi isimler.

Türün ekstrem tarafını temsil eden gruplar arasından temasını sadece buraya yaslayan iki grubu zirvede görüyorum. Esasında BEHEMOTH da bu yörelerden referanslar kullanıyor, ama onların işi genel anlamda kötülük ve şeytani temalarla. Direkt olarak bu coğrafyaya yoğunlaşan iki en önemli ekstrem grup ise muhtemelen NILE ve MELECHESH.

Bunlardan NILE olan 27 yıldır aralıksız, gayet istikrarlı bir üretimle hayvanlık sunmaya, kum fırtınaları estirmeye, piramitlerin içinden geçmeyi sürdürüyor. Ne güzel değil mi? Böyle bir imkânı olan insan bunu yapar çünkü. Gitarın, basın, davulun falan varsa, bir de zaten bir müzik grubu olduğuna göre, insan evladıysan bunları kullanıp müzik yaparsın.

Diğer yandaysa yine bu konulara aşırı odaklanan MELECHESH var. Adamların her şeyi Mezopotamya mitolojisi ve bu bölgelerin kadim karanlıkları, lakin Ashmedi önderliğindeki bu grup ne hikmetse müzik yapmamaya yemin etmişçesine 10 senedir hiçbir şey yapmadan duruyor. Son 20 senede sadece 3 albüm yapan grubun, sebebini bilmemekle birlikte hayranlarının kendilerine küfretmesinden zevk aldığını tahmin ediyorum.

“Sphynx”e geçmeden önce az biraz daha iç dökeyim.

Neden mesela? Yani nedir sizi MELECHESH gibi acayip bir şeyi bu kadar salmaya iten? 2022’de 4, 2023’te 3, 2024’te 4 ve bu sene de 1 adet konser vermişler. Daha son konserlerinden bu yana 2 ay bile geçmemiş. Yani grubun yok olduğu falan yok, hatta daha geçen sene girip çıkan sahne müzisyenleri bile var. E yakın zamanda Metal-Archives profilindeki grup fotoğrafını da yenilediniz? Hepsini geçtim son birkaç senede Ashmedi’nin konuk olarak yer aldığı çeşitli albümler de var.

E o zaman yarraam sen ne sikime hem bu grubu devam ettirip hem de hiçbir şey yapmıyorsun? “Sphynx” gibi, “Emissaries” gibi, “The Epigenesis” gibi albümler yapıp sonra millet 10 yıldır senden bir şeyler beklerken neden bahçe cücesi gibi hareketsiz bekliyorsun?

“Sphynx”… MELECHESH’in en iyi üç albümünden biri, kimilerine göreyse en iyi albümü olan “Sphynx” metal tarihinde phrygian scale’in en etkili, en canavar kullanıldığı birkaç albümden biri. Phrygian yapısı ve aşırı karakteristik olması dolayısıyla bir yerden sonra riflerin, melodilerin, şarkıların birbirine benzemesine neden olan bir scale olsa da MELECHESH “Sphynx”in 51 dakikasını da (aslında 63 dakika ama son şarkının son 12 dakikası boşluk) müthiş bir atmosferle doldurmayı; sertlik, yaratıcılık ve parlak fikirler açısından çok çekici bir şeye dönüştürmeyi başarıyor.

Buradaki en önemli şey rifler ve riflerle yaratılan uğursuz atmosfer. Atmosfer kısmı önemli, çünkü kolaya kaçıp bunu klavye basarak da yapmak mümkün. Ne var ki MELECHESH, tıpkı NILE gibi bunu gitar rifleri ve sertlik üzerinden ilerleyerek yapıyor. 9/8’lik oynak ölçüler, Mezdeke’ye kayabilecek ritimler bile “Sphynx”in karanlığında bambaşka şeylere dönüşüyor. Burada ORPHANED LAND gibi “hepimiz kardeşiz gelin halaya duralım” veya MYRATH gibi “Prince of Persia soundtrack metal cover” gibisinden şeyler yok (iki grubu da severim, goygoy yapıyorum). Burada sadece kapkaranlık kadim Mezopotamya karanlığı, ağır ağır açılan devasa taş kapılar, o zamana ışınlanıp görsek donumuza sıçacağımız devasa heykeller, tapınaklar, şunlar bunlar var.

Eğer bu tarz Orta Doğu karakterli şeylere mesafeliyseniz, ki özellikle Türkiye gibi bu coğrafyaların müziklerine aşina bir yerde yaşayan dinleyiciler için bu gayet de olabilecek bir şey, “Sphynx”te bu mesafeyi biraz kısaltabilecek şarkılar olduğunu düşünüyorum. Elbette ki “Of Mercury and Mercury”, “Triangular Tattvic Fire” ve “Incendium Between Mirage and Time”, bence bu konuda size yardımcı olabilecek başlıca şarkılar arasında. “Secrets of Sumerian Sphynxology” gibi kimilerine fazlaca Blackened Mezdeke metal gelebilecek şeyler de var, ama sonuçta albüm genel olarak sizi kadim Mezopotamya uygarlıklarının ayin sesleri eşliğinde donunuza sıçtığınız kör kuyularda bekletmeyi başarıyor.

“Sphynx”, atmosferinden tutun da performanslarına kadar, ekstrem metal içerisinde bu Orta Doğu karakterini en iyi yansıtan 3-5 albüm arasına yazılabilecek bir çalışma ve black metal, death metal, karanlık mizaçlı folk metal ne kadar iyi bir araya getirilebilir sorusuna verilebilecek ilk cevaplardan da biri.