Özgür Durakoğulları

Konu Symphony X olunca, birçok farklı ve negatif-pozitif eksenlerinden çok daha farklı açılımlara sahip yorumlara rastlamak mümkündür. Negatiflerden bir örnekle başlayalım. Gruba yapılan yaygın negatif eleştiri; grubun hiç de orijinal bir müzik yapmadığı, Dream Theater tarzı bir müziğin iskeleti üzerine ucuz power ve neo-klasik süsler ekleyerek bize dandik bir müziği yedirme çabasında olduğudur. Hatta bu fikirde olanlar, şu anda tanıtılan albümdeki The Death Of Balance/Lacrymosa parçasında ortalara doğru yapılmış olan, çok bilinen bir Dream Theater atraksiyonunun bir benzerinin varlığını gerekçe göstererek (kendilerince) haklı çıkmaktadırlar. Öyle birkaç örnek kuşkusuz vardır, ama bu albümde o kadar çok melodi var ki, aradan cımbızla birkaç kısım çekip, böyle şeyleri mütemadiyen yapılan, kronikleşmiş bir tavırmış gibi göstermek ne kadar doğrudur, tartışılır.

Bir diğer çok sık karşılaşılan negatif eleştiri ise, grubun gitaristi Michael Romeo’nun Malmsteen’in stilini kopyalayan “mindless shredder”lerden biri olduğu yönündedir. Bunlar çok fazla tartışılan şeyler, o bakımdan çok detaya girmek istemiyorum. Ama Romeo’nun asıl olayı kompozitörlüğü, dengeli egosu (bu, birçok röportajını okuduktan sonra oluşturduğum öznel bir çıkarımdır) ve yenilikçi bir müzisyen olmasıdır. Teknik olarak bakarsak ise, kendisi müthiş bir ritim gitaristtir. Solo gitarist olarak da bir hayli beğenilir, hızlıdır ve yarattığı her melodideki her nota kurgulanmış hissi verir; ne kadar hızlı çalarsa çalsın. Ki çok eskiden çıkardığı meşhur eğitim DVD’sinde, çaldığı cidden zor şeyleri yarı tempoya düşürerek son derece temiz çalması da, bu kurgusallığı bir nevi kanıtlamaktadır.

Madem kurgusallık dedik, “V: The New Mythology Suite” albümünün kritiğine geçerken, ilk anahtar kelimemiz de bu olsun. Grubun adı gibi, bu albümde de klasik senfonilerde rastladığımız tarz bir kurgusallık vardır. Albüm adeta bir bütündür ve metal tarafını bir tarafa bırakırsak, hem kimi meşhur klasik müzik bestecilerinden yapılan alıntılar, hem de grubun kendi yarattığı birtakım klasik müzik etkili melodiler farklı şekillerde varyasyonlanır. Örnek vermek gerekirse, 4. parça Transcendence’da klavyeyle verilen ana melodi, albümün kapanış şarkısında varyasyonlanarak vokal ile verilir. Alıntılardan bahsetmek gerekirse, albümün intro’su, bir Verdi – “Requiem” uyarlamasıdır.

9. parça The Death Of Balance/Lacrymosa’nın ikinci, yani Lacrymosa kısmı ise bir Mozart – “Requiem” yorumudur. 11. parça, yani A Fool’s Paradise’ın ortasını biraz geçince, Bach’ın “Re Minör Klavsen Konçertosu”nun bir kısmının yer aldığını görürüz. Grup aslında stüdyoda bu klasik müzik eserinin tamamını çalmıştır, ama albüme sadece kısa bir sürelik bölümü konmuştur. İşte tüm bu klasik müziklerden yapılan alıntılar ve John Williams gibi film müzisyenlerinin de etkileri bu albümde önemli yer tutar. Burada negatif bir durumdan bahsetmek yerinde olur, şöyle ki albümün kitapçığında klasik müzik alıntılarından hiç bahsedilmemiştir. Yani ben unuttuklarına inanıyorum, zira Romeo Dream Theater’dan, Yngwie Malmsteen’den falan etkilendiğini zaten her zaman söylemiştir. Böyle büyük eserlerden yaptığı alıntıların da nasıl olsa anlaşılacağı aşikardır ne de olsa.

Şimdi albümün metal kısmından bahsedelim. Bence bu albümdeki en güzel olay, ailevi sebeplerle “Twilight In Olympus” albümü öncesinde gruptan ayrılan davulcu Jason Rullo’nun gruba geri dönmesidir. Zira kendisi ilk dinleyişte biraz düz de gelse, aslında çok sağlam bir progresif metal davulcusudur. Daha 2. albümlerinde şarkı sonlarında yaptığı birkaç atraksiyonla bana “oha” dedirten bu adam, bu atraksiyonları bu albüme kadar pek kullanmamıştır. Aslında burada da bir tek The Death Of Balance parçasında göstermektedir hünerlerini kendisi. Ama ilk dinlemelerde pek dikkat edilmeyen birtakım atraksiyonları da yok değildir. Bir başka “yuh” dediğim olayı ise henüz albümün ikinci şarkısında yapmıştır. Intro’dan hemen sonraki bu şarkı, genel yapı itibariyle bir power metal şarkısıdır. Ama Rullo, girişte ve şarkının sonunda tekrar edilen ana gitar rifinin altında dümdüz bir power ritmini öyle bir aksatmaktadır ki, cidden başta fark etmezsiniz, veya kötü miksten kaynaklı bazı twin’lerin duyulmadığını sanırsınız. Aman dikkat!

Bu arada, “V”ın konsept bir albüm olduğunu da araya sıkıştırayım. Hemen hemen tüm şarkıların birbirleriyle akrabalık bağları vardır, bir parçadan diğerine geçiş genellikle uyumlu ve alakalı bir yapıdadır. O bakımdan, böyle doğaç hissi veren sololar, kafasına göre takılan gitarlar-klavyeler falan arıyorsanız bu albümden uzak durun.

Bu albüm şu yönden de ilginçtir benim gözümde: Önceki ve sonraki albümlerinde yaptığı gibi, grup bu albümde hit şarkı yapma yoluna pek gitmemiştir. Yani benim en beğendiğim Symphony X albümü budur, ama albüm, konsept olarak çarpıcıdır. Fallen ve Egypt dışında size hit şarkı sayamam. Ama bir “The Divine Wings of Tragedy” albümü derseniz, en az 6 tane hit şarkı sayarım. Lakin bu albüm hakkında kötü bir şey de söyleyemezken, Symphony X’in diğer tüm albümlerinden bir ton kötü şey sayabilirim size kendimce. İlle kötü bir şey aranıyorsa da, gitar sololarının vasat ile iyi arasında olmasını söyleyebilirim. Aslında bunu da diyemem, zira bir klasik müzik senfonisi gibidir bu albüm. Böyle olması benim için daha iyidir.

Yine de lafı açılmışken kötü olarak algılanan birkaç şeyden bahsedeyim, kendim pek katılmasam da. Bir kere vokaller biraz kısıktır. Bu eleştiriye sıkça rastlayabilirsiniz bu albüm hakkında bir yorum okurken. Bana sorulursa bu bilinçli yapılmıştır, zira vokal melodileri de adeta bir solo keman gibi yazılmıştır. Öne çıkmaması iyi olmuştur bu yönden. Bir “The Odyssey” albümlerini düşünün grubun, burada hem vokal melodileri hem de Russell Allen’in yorumu daha vahşidir, cayır cayır, yer yer thrash’e göz kırpan vokal melodileri vardır albümde.

Peki “V: The New Mythology Suite” albümünü özel kılan şeyler nelerdir? Bir kere albüm akıp gider. Genel yapı itibariyle defalarca dinlense de sıkmayacak bir zenginlik vardır bu akışta. Gitarist Romeo, gerçekten birçok armoniye hakim olduğunu direk gözümüzün içine sokar. Communion and the Oracle parçasındaki Dorian Modu’nu mu süper kullanmamıştır, veya Egypt parçasındaki oryantal armoni ve batı klasik armonisini mi müthiş sentezlememiştir. Ayrıca bundan önceki albümlerdeki kayıt problemleri de tamamen aşılmıştır bu kayıtta. Zaten prodüksiyonu da Michael Romeo yapmıştır. Ve onu tanıyanlar bilirler ki, bu adam kaç yaşına gelmesine rağmen hâlâ kendini teorik olarak kendini gelişmeye adamış, hâlâ tonlarca armoni kitapları çalışan ve ses tekniği konusunda da sürekli kendini geliştiren bir müzisyendir.

Albümün şarkı sözlerinden falan pek bahsetmedim, zira kolay anlaşılan ve arka plandaki hikayeyi okursanız kolaylıkla idrak edebileceğiniz temiz bir İngilizce ile yazılmıştır sözler, ve Atlantis efsanesi işlenmektedir konsept olarak. Albümde tüm müzisyenler enstrümanlarının hakkını vermiştir. Gruba yeni katılan basçı çok önde değildir, ama o da Egypt parçasında süper bir tapping gösterisi yapmıştır. Bu kaydın gruba bir diğer faydası ise, sayısız konser teklifi almalarına ön ayak olmasıdır. Bunun sonucu olarak grup, sonrasında çıkarttıkları “The Odyssey” albümünde konserlerde daha etkin olabilecek (gaz ve akılda kalıcı) beste yapılarına yönelmiştir. Kaldı ki, Symphony X bu albümden sonra uzun seneler yeni bir stüdyo albümü çıkaramamıştır. Gerçi buna rağmen, bir sonraki albümün turne dönemine kadar, Symphony X elemanları ek iş yapmak durumunda kalmışlardır. Örneğin gitarist Romeo bir gitar teknolojisi firmasında, klavyeci Pinnella ise Korg firmasında teknik bir kademede çalışmaktadırlar bu dönemde. Üzücü bir açıdan da grup, bu ve daha önceki albümlerinde yaptıkları gibi çok katmanlı, poliritm ve polifoni bakımından zengin parçaları konserlerde çok hakkıyla çalamamaları yüzündendir ki (sanırım), sonraki iki albümlerinde daha az sofistike ve konserde daha gaz olabilecek şarkı yapılarına doğru yelken açmıştır dediğim gibi.

Bu bakımdan da “V” albümü, grubun belki de ilk döneminin (stüdyo albümlerine daha konsantre olan, deli gibi turlanmayan dönem) son albümüdür. İlk dinlemede çok dikkatimi çekmeyen “V: The New Mythology Suite”, benim için şu anda en iyi progresif metal albümü konumundadır.