Bir türden diğerine geçişi en pürüzsüz ve akıcı şekilde yapan gruplardan biri KATATONIA. 1991′de başladıkları noktadan çok farklı bir yerdeler şimdi. İki dönemi ayrı ayrı dinleseniz farklı bir grup sanacağınız kadar değişseler de, bakî kalan bazı şeyler de var elbet.

En iyi albümünün hangisi olduğu konusunda da kitlelerin uzalaşamadığı bir grup KATATONIA. Eminim grup adına önemli bir övgüdür bu durum. “Brave Murder Day”i en çok seven de, “Viva Emptiness”ı en çok seven de, “Tonight’s Decision gibisi yok abi, varsa söyle ama yok” diyen de kendine göre haklıdır.

Benim favori KATATONIA albümüm “Last Fair Deal Gone Down”dır. Bir tane bile nefis olmayan şarkı içermediğini düşünüyorum bu albümün. Çıktığı yıl karşılaşmış ve öncesinde farklı albümlerden üç, beş KATATONIA parçası bilen biri olarak adeta büyülenmiştim. Bunda KATATONIA’nın bence benzeri olmayan düzeydeki hüznünün yanı sıra, o sırada yaşamakta olduğum dönemin de etkisi vardır elbet. Ama eminim ki bir hafta öncesinde piyangodan büyük ikramiyeyi kazanmış olsaydım dahi bu albümü dinleyince hayata küse… Yok lan neler diyorum ben? Piyango çıksa babamı tanımam ne “Last Fair”i ne KATATONIA’sı. Bildiğin yavşağın önde gideni olurum piyango çıksa.

“Last Fair Deal Gone Down”a çoğu yerde atfedilen “geçiş albümü” olayı, şahsen katıldığım bir nokta değil. “Brave Murder Day”den “Discouraged Ones”a pat diye atlayan grup, “Tonight’s Decision”dan “Viva Emptiness”a dönüşürken mi geçiş albümüne ihtiyaç duyacak? Bırakınız.

Kritiğe geçmeden önce, “The Great Cold Distance”daki şu yorumumu hatırladım:

“…Bu bağlamda albümün gözümdeki değerini şöyle özetleyebilirim: ne için olursa olsun “Last Fair Deal Gone Down” için bir kritik yazmak istemem. Yazsam da çok bencilce bir yazı olur ve albüm konusunda hiçbir fikir vermez. “The Great Cold Distance”ın yazısının da büyük kısmını istemeyerek ve bencilce yazmanın verdiği rahatlığı arayarak, yazıyı az da olsa kastırarak yazdım.”

Şu an “Last Fair Deal Gone Down”ı yazdığıma göre, demek ki insan zamanla… Neyse hiç kasmayalım, zamanında mübalağa etmişim diyeyim yeter.

“Last Fair Deal Gone Down”, gördüğüm kadarıyla her şarkısı bir başkasınca albümün en iyisi olarak gösterilen bir ruhsal yıkım aracıdır. Blakkheim’ın bu albümün ardından bir daha pek tenezzül etmediği o ekolu damar sololarından, albümün favori KATATONIA albümüm olmasını sağlıyan başlıca sebep olan nefis mi nefis vokal melodilerine, “Tonight’s Decision”daki tavizsiz karamsarlığın ve intihara meğilliliğin aksine yüzde tebessüm dahi uyandıran Sweet Nurse gibi yenilikçi şarkılara, “Last Fair Deal Gone Down” yapılan her denemenin başarıyla sonuçlandığı bir çalışma.

Albümde ve dolayısıyla da grupta görülen en önemli değişimlerden biri, tarzını çok sevdiğim ve KATATONIA’nın başına gelen en güzel şeylerden biri olarak gördüğüm yeni davulcu Daniel Liljekvist’in gruba katılması. Önceden Jonas Renkse ve Dan Swanö tarafından kotarılan KATATONIA davullarının aksine gelir gelmez coşan, hiçbir çekimserlik taşımayan bir performans ortaya koyan Liljkevist, grubun da kendisine tanıdığı serbestiyle parçaları olabileceklerinden çok daha gümbür gümbür bir hale sokmuş.

Yine bahsedilmesi gereken şeylerden biri, elbette ki Renkse’nin vokalleri. Tümüyle kişisel bir tercih olarak bu albümdeki vokalleri, Jonas Renkse’nin kariyerindeki en iyi yorumu olarak görüyorum. Şarkıları öylesine etkileyici, içinize işler şekilde söylüyor ki, bahsedilenler sanki gerçeklik kazanıyor, Renkse’nin ağzından çıkanlar daha bir inandırıcı, daha bir empati kurulası oluyor.

Prodüksiyonu grubun kendisi tarafından yapılan “Last Deal Fair Deal Gone” belki metal adına veya genel anlamda bu müziğe kattıkları adına büyük bir önem taşımıyor, adı listelerde geçmiyor, ancak kendi başına, içerdiği harika besteler ve barındırdığı çok gerçekçi hüzünle yıllar sonra bile dinlemeye korkulan, “şimdi tadımı kaçırmaya ne gerek var” hissi uyandıran bir albüm olmaya da devam ediyor.

Albümü her gün hiç durmadan dinlediğim, hatta başka hiçbir şey dinlemediğim bir dönem vardı (üniversitenin ilk yılları) ve şimdi pek de hatırlamak istemediğim bir dönemdi. O nedenle “Last Fair Deal Gone Down”ın benim için taşıdığı önem ve bana hissettirdikleri, albümle bu tarz bir bağ kuranlar hariç başkaları için bu denli yoğun değildir. Ve bu nedenle ki albümün duygusal yönüne fazla girmeden, kısmen yüzeysel şekilde bahsettim albümden.

Bence 9′dan düşük albümü olmayan KATATONIA’nın en iyi albümü olduğunu düşündüğüm için, aslında not vermek istemesem de bu notu veriyorum, daha objektif bir gözle bakabilenler kendi notlarını vereceklerdir zaten.

Epilog not: Albümün jelatininde Peaceville Records imzasıyla “Peaceville’in bugüne dek çıkarttığı en iyi albüm” yazmaktadır. Peaceville’in bu albüme dek on dört yıldır albüm çıkardığını hatırlatalım.

Ara sıcak: Albümün ismini aldığı 1936 yapımı şarkı için: Robert Johnson – Last Fair Deal Gone Down

Prelüd: Sulfur’ın albümde olmayıp sadece bir single bonus’u olarak seçilmesi konusunda KATATONIA’ya laflar hazırladım.