Metal dünyasında savaş temasına odaklanan bir dolu grup arasından sadece I. Dünya Savaşı’na odaklanan grupların sayısı pek de fazla değil. Bunlar arasından en meşhurları KANONENFIEBER, 1914, MINENWERFER ve GOD DETHRONED olsa da sadece ve sadece I. Dünya Savaşı’na odaklanan başlıca iki grup KANONENFIEBER ve 1914. KANONENFIEBER geçtiğimiz sene bence gayet başarılı olan “Die Urkatastrophe”yi çıkarmıştı, keza öncesindeki “Menschenmühle” de çok iyiydi.

1914 ise 2021’de “Where Fear and Weapons Meet”i yayınlamış ve “The Blind Leading the Blind”da arkasına aldığı rüzgârı daha da güçlü şekilde estirmişti. O albümün ardından grubun gitaristi Vitaliy Vygovskyy ile güzel de bir röportaj yapmıştık.

Esasında Napalm Recods bana bir aydır 1914’le röportaj yapmam için birkaç kez teklifte de bulundu, ancak hem yoğunluklardan hem de ellerimi fazla kullanmak istemediğimden ne yazık ki ertelemek durumunda kaldım. Yine de yeni 1914 albümü “Viribus Unitis” karşımızda ve bu sayede sevdiğimiz bu müzik aracılığıyla bir kez daha 1900’lerin başlarına, cephelere gitme fırsatı buluyoruz.

“Birleşik Güçlerle” anlamına gelen “Viribus Unitis”, adını Avusturya İmparatoru ve Macaristan Kralı I. Franz Joseph’in “SMS Viribus Unitis” adlı savaş gemisinden alıyor. Albümün önceki 1914 albümlerinden en büyük farkı savaşın kendisindense savaşanlar arasındaki bağlar ve I. Dünya Savaşı’nın insani tarafı üzerinden ilerlemesi.

Böyle olunca olayın psikolojik tarafı daha fazla öne çıkıyor ve umuda ve savaştaki kahramanlara odaklanan bir önceki “Where Fear and Weapons Meet”in aksine, kişisel bir trajedi üzerinden devam ediyor.

“Viribus Unitis”, Almanca “Kaiserlich und Königlich Armee” (K.u.K. Army) olarak da bilinen Avusturya-Macaristan Ordusu’nda görev yapan Ukraynalı bir askerin gözünden anlatılıyor. Böyle olunca da albüm insani duygular ve tanık olunan şeylerle beslenerek ortaya hem acılı hem ızdıraplı hem de klostrofobik bir şeye dönüşüyor. 1914 bunu çok dengeli bir acı ve şiddet dengesiyle sunuyor. Yeri geliyor death ve black metalin eziciliğinden, kıyametinden yararlanıyor yeri geliyor doom metalin buhranlı havasından besleniyor.

Albüm savaşın en uzun kuşatması olan “Przemyśl Kuşatması”nı konu eden “1914 (The Siege of Przemyśl)” ile açılıyor. Bu kuşatma sırasında Avusturya-Macaristan güçleri 6 ay 6 gün boyunca Rus Ordusu’nun kuşatması altında köşeye sıkıştırılıyor ve yarım yıl boyunca direniyor, ardından da teslim oluyor. Bunun dışında albümde günümüzde İtalya topraklarında bulunan Güney Tirol, Asinara ve Sardunya, Slovenya topraklarında bulunan Isonzo, Avusturya topraklarında bulunan Viyana ve Ukrayna topraklarında bulunan Dzhvynuv, Lviv, Kiev gibi yerlerde geçen muharebelerden veya buralarda yaşananlardan bahseden şarkılar var. Güney Tirol Alpler’de yer alan bir coğrafya ve doğal olarak akıllara MINENWERFER’in olağanüstü albümü “Alpenpässe”yi ve o albümdeki “Tiroler Edelweiss”ı akıllara getiriyor.

Müzikal olarak baktığımızda “Viribus Unitis” 1914’ün en bütünlüklü albümü denebilecek kadar dört koldan saldıran bir çalışma. Sertlik dozu çok akılcı şekilde veriliyor ve şarkılarda anlatılanlarla örtüşecek şekilde gerekli dramatizasyonlar yerleştiriliyor. Bunların bazıları “1914 (The Siege of Przemyśl)”de olduğu gibi müziğin bir anda kesilmesi araya çok eski bir marş kaydının girmesi şeklinde olurken, bazen de eski MY DYING BRIDE vokalisti Aaron Stainthorpe’un konuk olduğu “1918, Pt. 3: ADE (A Duty to Escape)” gibi clean vokaller üzerinden zenginleşiyor.

Albüm temasındaki insani dokunuşu sözlerde de görüyoruz. Önceki albümlerde baskın şekilde gördüğümüz tarih anlatıcılığını elbette ki burada da var, lakin “Viribus Unitis”te ekstra bir kişisel tema da beri yandan ilerliyor. Böyle olunca da aşağıda gördüğümüz türde dokunaklı ve direkt olarak bir insanın zihninden aktarılan sözler ortaya çıkıyor.

“I turned my eyes to my little girl in disbelief
Was it real? She smiled at me and all my pain, all my fear disappeared
Embrace those who love you until the end
Hold them close, don’t let them go…
A quiet tear she tried to hide
We stand together but I march alone
My little girl reached out to me, but duty called, as a flight of cranes
With love as my armour, the Lord will be my guide
I’m going back to Ukraine
The war that never ends…”

1914 özel bir grup ve savaş temasını son derece detaycı, içselleştirilmiş ve derinlikli işliyorlar. “Viribus Unitis”in bana göre en başarılı tarafı, 1914’ün sadece I. Dünya Savaşı’ndan ibaret olan ve sınırlı olarak görülebilecek bir temayı insan faktörüne de girerek, bireysel düzeye inerek daha uzun süre sıkışmadan, kendini tekrarlamadan işleyebileceğini gösteriyor oluşu. Albümde grubun bugüne dek kullandığı en acımasız, en sert anlara da tanık oluyoruz, temasal olarak en dokunaklı örneklerle de karşılaşıyoruz. Bu sayede “Viribus Unitis” bir yandan savaş meydanında ölüm saçan bir MG 80 gibi agresif ve yıkıcı, bir yandan da tek bir insanın zihninde verdiği savaş gibi ızdıraplı ve klostrofobik olmayı başarıyor.

Tüm bunları 1914 gibi kendisini yaptığı sanata bu kadar adamış bir grup olduğu için başarıyor.