Berke Azaklıoğlu (Cryosleep)

“Replica”yı yıllar önce ilk defa duyduğumda, dinlediğim şey karşısında şok olmuş, böyle bir şeyin olamayacağını, hayatımda dinlediğim en sert şeyi dinlediğimi düşünmüştüm. Tabii henüz daha 15 yaşına bile girmemiş bir liseli olduğum için ve metale henüz tam anlamıyla girmiş olduğum için ilgimi kısa sürede kaybedip, o sıralarda ilgimi daha çok çeken Metallica, Megadeth, Motörhead, Slipknot, Rammstein ve hatta Death gibi grupları dinlerdim. Tabii yaş büyüdükçe ve yıllar geçtikçe daha sert ve ağır gruplar ilgimi çekmeye başlamıştı, okula giderken otobüste dinlediğim gruplar artık At The Gates gibi, In Flames gibi, ilk dönem Arch Enemy gibi daha melodik ama bir yandan sertlik konusunda kodu mu oturtan gruplara dönmüştü. Üniversiteye geçmeden çok kısa bir süre önce Pasifagresif ile tanışıp bir anda hayatımda hiç duymadığım tarzda gruplarla tanışmıştım ve bazılarına aşık bile olmuştum. (bkz. Carcass)

Peki bu kadar zaman sonra ne oldu da birden bire her gün Fear Factory dinlemeye, Burton C. Bell’in vokallerine eşlik etmeye, evde sürekli “Self Bias Resistor”ın nakaratını söyleyerek, “BRİNG ON DI EÇKIRAŞIR” diyerek gezmeye, Raymond Herrera’nın çılgın attığı ve kendisinden sonra gelen birçok bateriste ilham olacak davullarına air drumming yapmaya, Dino Cazares’in dahiyane riflerini ve Christian Olde Wolbers’in öküz gibi baslarını kulaktan çıkarıp çalmaya başladım? Nasıl olabilir böyle bir şey? Ben yıllar önce bu grubu “çok sert yaa” deyip bir kenara atmamış mıydım? Yoksa bunca yıl dinlediğim gruplar buna mı hazırlıyordu beni?

Evet ve kısmen evet. Geldiği nokta itibari ile Fear Factory, Dino Cazares’in egosundan kaynaklı başına gelen bir takım olaylar sebebi ile eskisi kadar ciddiye alınan ve heyecan uyandıran bir grup değil. Ancak bu, söz konusu albüm “Demanufacture” dâhil Obsolete ve “Digimortal” albümlerinin değerini kesinlikle ve kesinlikle düşürmez. Bu üçleme içerisinde “Demanufacture”, prodüksiyon, müzisyenlik ve sound anlamında endüstriyel metalin en önemli başyapıtlarından biri, belki de en önemlisi.

En başta direkt olarak davullardan bahsetmek istiyorum zira Herrera’nın bu albümdeki müzisyenliği öyle bir noktada ki, çıktığı dönem yapılan albüm eleştirilerinde davulların aslında “drum machine” kullanılarak yapıldığı ileri sürülmüştü, ancak tam aksine, iyice temiz bir sound yaratmak için click track’lerden ve trigger’lardan yardım almıştı. Ortaya çıkan sonuç ise fabrikalarda son sürat çalışan makinelerin çıkardığı ses gibi bir davul tonu.

Onun dışında Dino Cazares’in elinden ustaca yazılmış staccato riffler ve her ne kadar bu albümde adı yazsa da çalıp çalmadığı pek bir muamma olan Christian Olde Volbers’in pek lezzetli basları da pek malum. Bunların yanında Burton C. Bell’in yeri geldiğinde hardcore karakterli, pislik vokalleri, yeri geldiğinde son derece temiz ve cennetten gelmişçesine okuduğu vokalleri kendisinin aslında ne kadar yönlü bir vokalist olduğunun kanıtı nitelikte. Özellikle “A Therapy for Pain” şarkısı bu “aethereal” vokallerinin bu albümdeki en iyi örneği.

Tabii bu yukarıda saydığım hiçbir şey Colin Richardson’ın ve Rhys Fulber’in usta prodüksiyonu olmasa hiçbir ifade etmeyecekti belki. Belki albüm çıktıktan 28 yıl sonra bile prodüksiyon en güçlü noktalarından biri olmayacaktı ve aklımızda daha kötü yer edinecekti. Albüm prodüksiyonlarının giderek daha yapaylaştığı ve kulak kanattığı bu günümüz dünyasında prodüksiyonun değeri daha çok bilinmeli. Neyse, bu konuda daha da nerd’leşmeden kapanışa gelelim.

Sonuç olarak “Demanufacture”, zamansız bir başyapıt ve kendinden sonra gelecek pek çok gruba, gerek teknik, gerek müzikal bağlamda çok büyük ilham kaynağı olduğu, birçok film ve oyunun soundtrack’ine girdiği, grubun kendisinin bile üstüne çıkmaya çalıştığı ve bazen en az bu albüm kadar başarılı olduğu, bazen de zırvaladığı çok önemli bir album.